Scheenesluisterug


ALGEMEEN

Plaats
Nijetrijne
Provincie
Friesland
Status
Niet werkend
Monument
Rijk
Stichtingsjaar
1914
Waterweg
Scheene > Jonkers of Helomavaart
Beheerder
Onbekend
Ontwerper
J. van der Veen

TYPE

Hoofdtype
Schutsluis
Subtype
Kanaalsluis
Sub subtype
Bajonet sluis
Afsluitmiddel 1
Puntdeuren
Materiaal 1
Hout
Materiaal 2
Onbekend
Bijzonderheden
Rijks monument nummer: 508666

DOORGANGEN

Afsluitmiddel
Puntdeuren
Kolk 1
Onbekend
Kolk 2
Onbekend

AFSLUITMIDDEL

Bewegingswerk
Bootshaak op voorhar van de deur
Bediening
Handbediend

BEDIENING

Inrichting
Glijschuif
Bediening
Handbediend
Mechanisme
Lierwerk

BIJZONDERHEDEN

De Scheenesluis is een sluis in de Scheene ten noorden van het dorp Nijetrijne. De sluis met een brug werd begin 20e eeuw gebouwd ter vervanging van een eerder bouwwerk. De sluis is een rijksmonument. Bij de sluis, die in het natuurreservaat Rottige Meente ligt, hoort ook een sluiswachterswoning. De sluis is in beheer bij Staatsbosbeheer. Koning Willem stelde de eerste regels op rondom de vervening om overstromingsgevaar te voorkomen. Er werd een speciale polder aangelegd. In 1850 was de Groote Veenpolder van Westelingwerf een feit. Er werden zes windmolens gebouwd en in de polderdijk kwamen sluizen, waaronder de Scheenesluis. De sluis werd een druk bevaren punt tijdens de vervening. Daarom werd er naast een sluiswachterswoning ook een kleine scheepswerf en het café ‘De Laatste Stuiver” gebouwd. Vandaag de dag bestaan deze gebouwen nog alle drie. In 1914 werd De SCHUTSLUIS met DRAAIBRUG aangelegd ter vervanging van een sluis met een houten kolk uit 1850. Ter herinnering aan de aanleg van de huidige sluis in 1914 werd een gedenksteen in het sluishoofd opgenomen. De ontwerper J. van der Veen is vermeld als opzichter en W.O. Pander als dagelijks opzichter. Het ontginningsgebied de Rottige Meente, thans natuurreservaat van Staatsbosbeheer, werd ontsloten via de Scheene. Tussen 1850 en 1930 was er veel scheepsverkeer, met name turfvervoer, op dit vaarwater. De sluis vormt de verbinding tussen de Scheene en de Jonkers- of Helomavaart. De sluis werd door Staatsbosbeheer aangekocht van het Waterschap de Groote Veenpolder in Weststellingwerf en daarna in de jaren 1973-1975 en 1985 hersteld.

BRONNEN

www.rijksmonumentenregister.nl www.izi.travel.nl

OP KAART